Bilans FED
Kluczowe narzędzie polityki monetarnej obok stóp procentowych
Bilans Fed jest kluczowym narzędziem realizacji polityki pieniężnej. Poprzez zmiany w strukturze i wielkości bilansu, Fed może wpływać na podaż pieniądza, rynkowe stopy procentowe (czyli np. rentowności obligacji) i ogólne warunki finansowe w gospodarce.
W okresach kryzysów ekonomicznych Fed może znacząco zwiększać swój bilans poprzez zakup aktywów (tzw. luzowanie ilościowe — quantitative easing), aby wspierać stabilność finansową i stymulować gospodarkę, a gdy gospodarka już nie potrzebuje takiej pomocy, Fed prowadzi zacieśnianie ilościowe, czyli quantitative tapering i zmniejsza swój bilans.
Fed wykorzystuje swój bilans jako kluczowe narzędzie do osiągnięcia kilku głównych celów. Zarządzanie bilansem jest narzędziem takim samym, jak zmiana stóp procentowych i w obecnym reżimie jest czymś normalnym.
Stabilność cen i maksymalne zatrudnienie
Głównym celem Fed jest realizacja tzw. podwójnego mandatu:
Dążenie do stabilności cen (kontrola inflacji)
Wspieranie maksymalnego zatrudnienia
Poprzez zmiany w swoim bilansie, Fed może wpływać na podaż pieniądza i rynkowe stopy procentowe, co przekłada się na inflację i poziom zatrudnienia w gospodarce.
Stabilność finansowa
Fed dąży również do zapewnienia stabilności systemu finansowego. W okresach kryzysów może znacząco zwiększać swój bilans poprzez zakup aktywów (tzw. luzowanie ilościowe), aby wspierać płynność i stabilność rynków finansowych.
Kontrola rynkowych stóp procentowych
Zmiany w bilansie Fed pozwalają na kontrolę krótko i długoterminowych stóp procentowych. Poprzez swoje operacje Fed może wpływać na podaż pieniądza i tym samym na stopy procentowe w gospodarce. W procesie QE Fed może nabywać obligacje skarbowe z rynku wtórnego. Większy popyt to wyższa cena, a wyższa cena obligacji, to niższa rentowność. Niższa rentowność wspiera gospodarkę, koszty finansowania, płatności odsetek i obniża stopy dyskontowe, wspierając inwestycje.
Stymulowanie lub hamowanie gospodarki
W zależności od sytuacji ekonomicznej Fed może wykorzystywać swój bilans do:
Stymulowania gospodarki poprzez zwiększanie bilansu i obniżanie stóp procentowych (polityka ekspansywna)
Hamowania przegrzewającej się gospodarki poprzez zmniejszanie bilansu i podnoszenie stóp (polityka restrykcyjna)
Wsparcie rynku kredytowego poprzez zakup różnych aktywów, takich jak obligacje skarbowe czy papiery zabezpieczone hipoteką (MBS), Fed może wpływać na dostępność kredytu w gospodarce i warunki finansowe
Podsumowując, bilans Fed jest kluczowym narzędziem realizacji celów polityki pieniężnej, pozwalającym na stabilizację gospodarki, kontrolę inflacji i wspieranie zatrudnienia w USA.
Aktywa i zobowiązania w bilansie Fed
Tabela z zestawieniem bilansu znajduje się na stronie FED - https://www.federalreserve.gov/releases/h41/20250206/
oraz w serwisie FRED - https://fred.stlouisfed.org/release/tables?rid=20&eid=1194154#snid=1194156
Co nas najbardziej interesuje w bilansie Fed?
Część komponentów jest bardziej zmienna, a część mniej zmienna. Do najważniejszych należą:
Aktywa
Obligacje skarbowe USA — stanowią największą część aktywów Fed
Papiery wartościowe zabezpieczone hipoteką (MBS) - druga co do wielkości kategoria
Pożyczki dla instytucji finansowych — udzielane w ramach różnych programów wsparcia płynności
Umowy repo — krótkoterminowe pożyczki
Linie swapowe — umowy wymiany walut z innymi bankami centralnymi
Zobowiązania
Pieniądz w obiegu — jest to gotówka (banknoty i monety) znajdująca się w obiegu gospodarczym. W bilansie Fed pieniądz w obiegu stanowi zobowiązanie, ponieważ reprezentuje roszczenie posiadaczy gotówki wobec banku centralnego.
Rezerwy banków — są to depozyty utrzymywane przez instytucje finansowe (głównie banki komercyjne) w Fed. Rezerwy te służą do rozliczeń międzybankowych i spełniania wymogów rezerw obowiązkowych.
Rachunek ogólny Skarbu Państwa (Treasury General Account — TGA) — jest to główny rachunek operacyjny rządu USA prowadzony w Fed, na którym gromadzone są wpływy z podatków czy emisji obligacji i z którego dokonywane są płatności rządowe.
Umowy z przyrzeczeniem odkupu (reverse repo — RRP) — są to krótkoterminowe pożyczki udzielane przez Fed instytucjom finansowym, zazwyczaj w celu absorpcji nadmiernej płynności z systemu bankowego. Jeśli instytucja finansowa ma nadwyżkę na koniec dnia i nie ma gdzie jej ulokować na rynku, to parkuje ją w Fed, ponieważ dostanie odsetki. W rezultacie czym wyższe wykorzystanie reverse repo w Fed tym mniej środków znajduje się na rynku, a im mniejsze wykorzystanie, tym więcej.
Wybrane pozycje z bilansu po stronie aktywów i zobowiązań można śledzić tutaj:
Szczegółowe raporty na temat zmian w bilansie z datami ich publikacji znajdują się tutaj:
W wersji wizualnej tak ogólnie można zobrazować źródła płynności dla sektora finansowego od strony bilansu w Fed:
Podsumowanie — kluczowe są rezerwy banków:
Pozycji w bilansie Fed jest dużo, ale najważniejszą z nich dla sektora finansowego czy rynków finansowych i apetytu na ryzyko, jest poziom rezerw banków. Z kolei na ten poziom, oprócz tego, czy Fed prowadzi QE, czy QT, wpływ ma także to, co dzieje się po samej stronie zobowiązań, czyli na koncie TGA oraz reverse repo (RRP).
O tym dalej tutaj:
